ŠG “Panos” Višegrad

ŠG “Panos” Višegrad

Šumsko – privredno područje ,,Višegradsko” nalazi se u istočnom dijelu Republike Srpske, na teritoriji opštine Višegradu i pripada Gornje Drinskom području, a korisnik je ŠG “Panos” Višegrad.

Šumsko-privredno područje podjeljeno je na dvije privredne jedinice:

Na istoku, cijelom svojom dužinom, graniči sa Republikom Srbijom, opština Užice. Sjeveroistočno sa opštinom Bajina Bašta, dok jugoistočno i južno sa opštinom Rudo, i rijekom Drinom, sa Rogatičkim područjem. Granica sa tim područjem se nastavlja preko masiva Sjemeć na sjeverozapadu, i na sjeveru graniči sa tri ŠPP: Rogatičko, Srebreničko i Bajina Bašta.

U orografskom pogledu Višegradsko ŠPP se karakteriše izrazitim planinskim grebenima i visokim gorjem sa strmim do jako strmim padinama i obalama rijeka (Drina, Lim, Rzav).

U pogledu omjera smjese po vrstama drveta u kategoriji visokih šuma sa prirodnom obnovom na području Opštine Višegrad, preovladava:

Crni bor (lat. Pinus nigra) je ujedno najkomercijalnija vrsta drveta ovog šumsko – privrednog područja Opštine Višegrad.

• Crni bor je četinarsko drvo, visine do 40 m. Kora je debela, izbrazdana, tamno – sive boje. Drvo je dugovječno (do 500 godina),
• Rasprostranjen je na cijelom šumsko – privrednom području,
• Drvo bora je jedričavo, bjeljika je žućkasto – bijele boje, uska ili široka, osržavanje počinje od 40 – 60. godine starosti. Srčevina je crvenkaste boje. U drvetu je prisutna smola, gdje su smolni kanali česti i slabo vidljivi. Zbog prisutnosti smole drvo je dugotrajno i postojano,
• Zbog svojih mehaničkih svojstava i trajnosti crni bor ima široku primjenu u drvnoj industriji (stolarija, namještaj), građevinarstvu, brodarstvu i dr.

Smolarenje crnog bora

Na području ŠPP ,,Višegradsko“ u ranijem periodu, crni bor je namjenski smolaren radi obezbjeđenja sirovine za fabrike, čiji su tragovi na stablima prisutni do danas, u vidu mehaničkih oštećenja na visini 3 m – 5 m od panja.

Korišćenje su dvije metode smolarenja:

• Francuska – radi se o uzdužnom rezanju, dužine bjelenice oko 4 m. Ova metoda je bila najrasprostranjenija na ŠPP-u.
• Njemačka – bjelenice su relativno široke (do 30 cm), dužine oko 3 m.

Primjenom ovih metoda korišćeni su limeni slivnici i ekseri koji su služili za pridržavanje posuda za skupljanje smole na visini od 0,30 m  do 3 m, a koji se i do danas mogu naći na stablu ili su urasli.

Neophodno je napomenuti da je, u navedenom slučaju smolarenje negativno uticalo na kvalitet crnog bora, prvenstveno na najkvalitetniji dio stabla (odanjak dug 4 m – 6 m). Velika mehanička oštećenja prilikom smolarenja uticala su da se gazdinstvo, duži niz godina, susreće sa problemom ostvarenja planirane II kvalitetne klase trupca četinara koja iz navedenih razloga prelazi u III kvalitetnu klasu.

Na području ŠG „Panos“ Višegrad nalazi se i jedno od staništa Pančićeve omorike.

Rasprostranjena je na području srednjeg toka rijeke Drine, jedno veće između Bajine Bašte, Višegrada i Rogatice i dva manja područja na Viogor planini i na planini Radomišlji. Nađeno je i jedno izdvojeno nalazište u okolini Prijepolja kraj rijeke Mileševke.

Poslije otkrića omorika je prenijeta i gajena širom Evrope sa dobrim uspjehom. Gajena je u Rusiji, Njemačkoj, Francuskoj, Belgiji, Finskoj i drugim zemljama. Po svoj prilici omorika ima daleko širu ekološku (edafsko – klimatsku) amplitudu nego što bi se to moglo suditi na osnovu njenog areala i staništa; ovo je rezultat prvenstveno cenoloških odnosa između nje i susjednih konkurentnih vrsta.

Šumsko gazdinstvo ,,Panos” Višegrad, obiluje raznim proizvodima šuma, kao što su gljive (vrganj, lisičarka, smrčak, rujnica, blagva); šumski plodovi (jagoda, malina, kupina, lijeska, glog, divlja ruža, divlja kruška, borovnica, …); ljekovito bilje (kopriva, majčina dušica, preslica, crna zova, hajdučka trava, kantarion, …).

U donjem podrinju (Semberiji), Drina jednim djelom čini granicu između Bosne i Hercegovine i Srbije. Drina se uliva u Savu blizu mjesta Sremska Rača. Nadmorska razlika između Šćepan Polja i ušća Drine u Savu iznosi oko 358 m.