ŠG ,,Doboj” Doboj

ŠG „Doboj“ Doboj

Šumsko gazdinstvo ,,Doboj” sa sjedištem u Doboju, korisnik je šuma i šumskog zemljišta na području ŠPP ,,Dobojsko – derventsko“. Prostire se na površini od 31.858,68 ha.

U sastavu Gazdinstva su četiri šumske uprave sa sjedištem u Doboju, Modriči, Derventi i Petrovu.

Šumsko-privredno područje podjeljeno je na privredne jedinice:

Geografski položaj šumskoprivrednog područja

ŠPP ,,Dobojsko – derventsko“ nalazi se u centralnom sjevernom dijelu Republike Srpske, odnosno Bosne i Hercegovine. Sa sjeverne strane, granica područja je rijeka Sava, sa istočne Dejtonska granica, odnosno granica Distrikta Brčko i Federacije Bosne i Hercegovine, na zapadu granica je ,,Posavsko“ ŠPP, jugoistočno je ŠPP ,,Usorsko – ukrinsko“ a na južnoj strani Federacija Bosne i Hercegovine. Područje čiji je korisnik ŠG ,,Doboj“ prostire se na teritorijama opština Doboj, Modriča, Derventa, Petrovo, Brod, Šamac, Vukosavlje, Donji Žabar i Pelagićevo.

Biološke, klimatske, orografske, geološke i pedološke karakteristike šumskoprivrednog područja :

Biološke karakteristike

Analize šumske vegetacije u Bosni i Hercegovini poslije drugog svjetskog rata temelje se na fundamentalnim osnovama poznavanja vegetacije istraženim od strane Fabijanića i sar. (1967), Burlice i Fabijanića (1969), Ćirića i sar. (1961) i dr. Prema Ekološko – vegetacijskoj rejonizaciji Bosne i Hercegovine (Stefanović, V. i sar. 1983), područje ŠG ,,Doboj“ pripada Pripanonskoj oblasti, Sjeverno bosanskom području (najveći dio ŠPP-a) i Oblasti unutrašnjih dinarida, Zavidovićko – Teslićkom području (manji dio ŠPP-a). Područje zauzima središnji dio sjeverne Bosne, od rijeke Save do obronaka brdsko – planinske oblasti unutrašnjih Dinarida. Na istoku područje graniči sa prelaznom ilirsko – mezijskom oblasti, linija Brčko – zapadni obronci Majevice – rijeka Spreča, a na zapadu i jugozapadu sa područjem sjeverozapadno bosanskim ove oblasti. Na jugu i jugoistoku područje obuhvata masiv planine Ozren.

Zbog izuzetno heterogenih stanišnih prilika zastupljene su različite šumske fitocenoze Realna šumska vegetacija zastupljena je sa šumama: kitnjaka i običnog graba (Querco – carpinetum) sa kojima alterniraju šume bukve (Fagetum montanum) na povoljnijim položajima, a na orografsko izloženijim šume kitnjaka (Quercetum petraea montanum), mozaičnog rasporeda nalazimo bazifilne šume borova (Erico – Pinetum nigrae serpentinicum, Erico – Pinetum nigrae – silvestris serpentinicum), bazifilne šume hrasta kitnjaka (Erico – Quercetum petraea) i šume bukve i jele sa smrčom (Abieti – Fagetum serpentinicum). Karakteristika područja je pojavljivanje smrče na peridotitsko – serpentinskim zemljištima, u hladnijim i višim položajima.

Klimatske karakteristike

Područje na kome gazduje ŠG ,,Doboj“, smješteno je u središtu sjevernog dijela Republike Srpske, odnosno Bosne i Hercegovine, karakteriše se heterogenim klimatskim prilikama. Na ovom području smjenjuju se i mješaju razni klimatski uticaji (Milosavljević, 1963).

Od rijeke Save na sjeveru, pa prema unutrašnjim Dinaridima na jugu, nižu se klimatski tipovi panonske klime, umjereno – kontinentalne klime i dolinsko – kotlinske klime, ka planinskoj klimi kao varijanta kontinentalne klime. Za određivanje karakteristika klime područja korišćeni su meteorološki podaci, sa meteorološke stanice Doboj, koja se nalazi na 146 m nadmorske visine, a odnose se na period od 1953. – 2006. godine.

Šume ovog šumskoprivrednog područja nalaze se u sredogorju i nižim planinskim predjelima sjeveroistočne Bosne. Ovdje vlada umjereno kontinentalna i brdsko – planinska klima, sa relativno oštrim zimama i umjereno toplim ljetima. Količine padavina su znatne, najčešće padaju u obliku kiše, mada su i sniježne padavine zastupljene u zimskom dijelu godine. Od posebnog je značaja činjenica da se znatne količine padavina javljaju u vegetacionom periodu što ima pozitivnog odraza za razvoj šumske vegetacije.

Klima serpentinskog dijela područja je dosta ujednačena, s obzirom da se bosanska serpentinska zona pruža paralelno s visokim planinama, pa je upliv mora i kopna prilično jednako izražen, mada su izraženiji elementi kontinentalne klime. Poznato je da je sjeverna polovina Bosne i Hercegovine prekrivena šumama. U ovu širu kategoriju spada i sjevero – istočna Bosna kao njen najveći dio. Ova područja su znatno bogatija vodom nego južna polovina BiH. U ovom dijelu su planinski masivi ispresjecani dubokim dolinama kojima, od sjevera na jug, protiču vode glavnih rijeka: Drina, Spreča, Bosna, Usora, Vrbas i Una. Svi ovi, ovako različiti uslovi, koji i pored regionalne ujednačenosti pružaju sliku mirnog reljefa, jesu uzrok da je vrlo teško, a ponekad i nemoguće, postaviti jasne i oštre granice između pojedinih klimatskih područja. Ovi postepeno prelaze jedan u drugi, s nizom varijanata koje se razlikuju samo po intezitetu meteoelemenata, usljed različitih nadmorskih visina, ekspozicije, izloženosti prema vjetrovima i drugim faktorima.

Područje se odlikuje srednje humidnom klimom u toku godine, a u toku vegetacionog perioda subhumidnom vlažnom, sa osrednjom pluvimetrijskom erozijom. To je umjereno hladna, kontinentalna i umjereno vlažna klima koja je veoma povoljna za biljni svijet u cjelini, pa prema tome i za šumsku vegetaciju na ovom dijelu Republike Srpske.

Orografske karakteristike

Šume i šumsko zemljište ovog šumskoprivrednog područja prostiru se na dijelovima planina: Ozren, Krnjin, Vučjak i Trebava. Sjeverni dio šumskoprivrednog područja nalazi se na obodu savske nizije gdje se ističe brdo Vučjak. Rijeka Bosna razdvaja brda Vučijak i Trebavu koja se nalazi na sjeveroistočnom dijelu šumskoprivrednog područja. Dio planine Ozren, sa mnoštvom grebena, omeđen je rijekama Sprečom i Bosnom i nalazi se na istočnom dijelu područja. Na jugozapadnom dijelu šumsko – privrednog područja nalazi se brdo Krnjin. Nadmorska visina terena opada od istočnog dijela od planine Ozren idući prema zapadu, odnosno sjeveru sa najnižom tačkom. Najviši vrh ovog šumsko – privrednog područja je Velika Ostrovica (kota 915 m).

Geološke karakteristike

Uloga geološke podloge u pedogenozi je ogromna. Podloga je izvor mineralnog dijela zemljišta, koja u prosjeku sačinjava preko 90% zemljišne mase. Osobine geološke podloge, uslovi razlaganja, i hemijski sastav, veoma mnogo utiču na evoluciju zemljišta i njegovu proizvodnu vrijednost. Geološki gledano, područje pripada oblasti unutrašnjih Dinarida. Matični supstrat na ŠPP-u izgrađen je uglavnom od silikatnih i silikatno karbonatnih stijena.

Kompaktne mase krečnjaka predstavljaju karbonate kalcijuma i magnezijuma sa vrlo malo nerastvorenog silikatnog ostatka.

Silikatni supstrati (rožnjaci, filiti, pješčari i glinci i vulkano – sedimentne formacije) su beskarbonatne silikatne stijene ili kvarcne stijene, dobro zadržavaju vodu i to su obično vodonosni slojevi, bogati izvorima.

Imovinsko – pravno stanje šumskoprivrednog područja

Šumsko – privredno podruje ,,Dobojsko – derventsko“ ispresjecano je privatnim posjedima što umnogome otežava gazdovanje, odnosno dosta je otežano rješavanje imovinsko – pravnih procesa i definisanje linije posjeda.

Na podruju ŠG ,,Doboj“, odnosno na području predhodno pomenutih opština, na rješavanju imovinsko – pravnih prilika je rađeno, ali je još uvijek ostalo neriješeno 2.624,66 ha uzurpacija. Najveći problem sa uzurpiranim šumama i šumskim zemljištem je u opštini Vukosavlje (1.420,27 ha) i Modriča (540,62 ha). U narednom periodu nepohodno je da ŠG „Doboj“ u saradnji sa nadležnim organima grada i opština u saradnji sa Republičkom upravom za geodetske i imovinsko – pravne poslove utvrdi granice posjeda i ustroji registar uzurpacija.