„Šume i održiva proizvodnja i potrošnja“ ovogodišnja je tema Međunarodnog dana šuma. Održivo upravljanje šumama i njihovo korišćenje su ključni za borbu protiv klimatskih promjena i te doprinose prosperitetu i blagostanju sadašnjih i budućih generacija. Generalna skupština Ujedinjenih nacija proglasila je 21. mart Međunarodnim danom šuma, kako bi podigla svijest o značaju svih vrsta šuma i važnosti očuvanja šumskih ekosistema. Zbog svoje prirodne i raznolike strukture, kao i značajne prirodne regeneracije, kod nas šume predstavljaju ključni resurs za dalji razvoj privrede i društva.
Procjena je da 1,6 milijardi ljudi koristi šume za dio svojih sredstava za život, kao što su hrana, sklonište, energija i prihod. Milioni, uključujući ljude u gradovima, zavise od šumskih resursa zbog potrebe za čistim vazduhom i čistom vodom.
Šume pokrivaju jednu trećinu Zemljine kopnene mase, obavljajući vitalne funkcije širom svijeta. Biološki najraznovrsniji ekosistemi na kopnu, šume su stanište za više od 80% kopnenih vrsta životinja, biljaka i insekata.
Šume doprinose ravnoteži kiseonika, ugljen dioksida u vazduhu, štite riječna područja i izvore voda i predstavljaju biološki najraznovrsnije ekosisteme na kopnu. Šuma djeluje i kao barijera za poplavne vode, dok drveće sprječava eroziju tla, smanjujući sediment koji ide u rijeke i povećavajući apsorpciju vode u zemlju.
Međutim, one su danas ugrožene na globalnom nivou zbog klimatskih promjena, požara, promjena režima voda, štetnih insekata i drugih biljnih bolesti, zagađenja vazduha, tla i voda, kao i zbog globalnog nedovoljno kontrolisanog procesa sječe šuma. Prema podacima UN-a, godišnje nestaje 13 miliona hektara šuma u svijetu čime se za 12-20% povećava emisija stakleničkih gasova, čime se ubrzava nastanak klimatskih promjena.
Treba posebno istaći da su šumski požari jedna od najvećih opasnosti za šume, a čega smo svjedoci u protekle dvije decenije. Pored toga što predstavljaju opasnost po život čovjeka, iza sebe ostavljaju pustoš i tlo kojem su potrebne godine da se oporavi. U većini slučajeva uzrok požara je čovjek.
Upravo zbog te činjenice, a kada svi znamo koliki je značaj i kakve koristi nam pruža šuma i šumsko zemljište, svaki pojedinac i cjelokupna društvena zajednica treba da preuzmu odgovornost za održivu proizvodnju i potrošnju proizvoda šuma, te za njihovo očuvanje.
Okrugli sto na temu “Svjetski dan šuma” i ove godine biće održan u organizaciji Akademije nauka i umjetnosti Republike Srpske, Ministarstvom poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede, Ministarstvom za naučnotehnološki razvoj, visoko obrazovanje i informaciono društvo Republike Srpske, JPŠ Šume Republike Srpske i Šumarskog fakulteta Univerziteta u Banjoj Luci.
Okrugli sto biće održan 21. marta 2022. godine, u Velikoj sali ANURS-a, s početkom u 10.30 časova.
Program rada možete preuzeti na donjem linku:
U utorak, 22. marta, na lokalitetu Spomenika prirode „Vrela Sane“ u organizaciji Javnog preduzeća, ŠG „Lisina“ Mrkonjić Grad i ŠG „Ribnik“ Ribnik, te u saradnji sa Centrom za posjetioce „Gornja Pecka“ nizom ativnosti biće obilježen 21. mart – Međunarodni dan šuma. Planirani su radovi na krčenju dvije staze, koje će obaviti radnici šumskih gazdinstava. Nadalje, predviđeno je pošumljavanje na jednom lokalitetu koje će izvršiti učenici Gimnazije iz Mrkonjić Grada zajedno sa radnicima Centra za sjemensko-rasadničku proizvodnju.
U okviru obilježavanja, biće prezentovani rezultati dvogodišnjeg projekta u okviru kojeg su izgrađeni mostovi i potrebna infrastruktura, te pokrenuta inicijativa za zaštitu Vrela Sane. Planirane su i pripremne aktivnosti na pripremi memoranduma o saradnji između šumskih gazdinstava „Lisina“ i „Ribnik“ u UG „Gornja Pecka“
Takođe, biće upriličena i završna ceremonija povodom završetka Projekta „Zelena destinacija u dolini gornjeg toka Sane i Plive“, pod pokroviteljstvom načelnika opštine Mrkonjić Grad.
Prvi sastanak partnera okupljenih oko Projekta „Podrška restauraciji i konzervaciji najstarije evropske vrste drveća Pančićeva omorika – (Picea omorika(panč.) Purkinyne) održan je 4. marta 2022. godine, u Višegradu. Sastanku su prisustvovali predstavnici Republičkog zavoda za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodonog nasljeđa kao voditelja Projekta, JPŠ „Šume Republike Srpske“ a.d. Sokolac, Šumarskog fakulteta Banja Luka, NP „Drina“, NP „Tara“, UG „Centar za životnu sredinu“, „Arbor Magna“, „Eko Centar“ i Planinarski klub „Tara“. Sastanku su, pored predstavnika partnera, prisustvovali i predstavnici Ministarstva ponjoprivrede, šumarstva i vodorpivrede i Monistarstva prostornog uređenja, građevinarstva i ekologije Republike Srpske.
Iz razloga što Pančićeva omorika nastanjuje razuđen prostor sa obe strane rijeke Drine i nalazi se na području više administrativnih jedinica, potrebno je povezati sve upravljače lokaliteta koje nastanjuje, a sa ciljem zajedničkog djelovanja i rada na očuvanju ove endemske vrste. Na sastanku su dosadašnja istraživanja prezentovali prof. dr Milan Mataruga, Đorđije Milanović i Ana Ćurić koja je ovom prilikom predstavila projektni zadatak, rezultate dosadašnjeg rada na terenu, te planove za naredni period, u kojem će biti nastavljena terenska istraživanja. U toku sastanka posebno pažnja je posvećena prošlogodišnjim požarima, koji su značajno degradirali stanje vitalnih sastojina i stabala Pančićeve omorike, te je istaknuto da važan segment očuvanja jeste i prevencija i zaštita od požara, kao i pravovremeno reagovanje u slučaju pojave istih.
Sastanak su organizovali Republički zavod za zaštitu kulturno-istorijskog i prirodnog nasljeđa i „Centra za životnu sredinu“, a domaćin je bilo ŠG „Panos“ Višegrad, Lovački dom „Kamenica“ koji se i nalazi u neposrednoj blizini staništa Pančićeve omorike.
Protokoli o isporuci ogrevnog drveta na odloženo plaćanje potpisani su danas u Banjaluci između JPŠ ”Šume Republike Srpske” a.d. Sokolac v.d. i Udruženja penzionera Republike Srpske, Boračke organizacije Republike Srpske, Republičke organizacije porodica zarobljenih i poginulih boraca i nestalih civila Republike Srpske i predsjednik Saveza organizacija i udruženja ratnih vojnih invalida Republike Srpske, uz saglasnost Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede i Ministarstva rada i boračko-invalidske zaštite.
Protokolima je predviđeno da se članovima ovih organizacija i udruženja obezbjedi isporuka ogrevnog drveta u 2022. godini, na odloženo plaćanje, u šest mjesečnih rata. Takođe, definisano je i da isporuka bude iszvršena do kraja trećeg kvartala.
Precizne količine ogrevnog drveta i kvalitet biće regulisane pojedinačnim ugovorima šumskih gazdinstava i organizacija i udruženja. Isporuka ogrevnog drveta će se vršiti po važećem Cjenovniku Javnog preduzeća šumarstva „Šume Republike Srpske“ a.d. Sokolac u momentu zaključenja ugovora.
U toku 2021. godine, po osnovu protokola, isporučeno je 17.000 m3 za oko 3.400 korisnika, što čini 2,6% ukupne realizacije ogrevnog drveta u protekloj godini.
Radi iznošenja netačnih i neprovjerenih informacija i davanja paušalnih ocjena o poslovanju JPŠ „Šume Republike Srpske“ a.d. Sokolac, koje su objavljene u medijima, te zbog nepostojanja interesovanja da se takve informacije provjere, ovim putem želimo da informišemo javnost o sljedećem:
JPŠ „Šume Republike Srpske“ a.d. Sokolac podržava rad svih kontrolnih organa kada su u pitanju kontrole bespravnih aktivnosti u šumarstvu i uvijek je istima na raspolaganju. Javno preduzeće nikako ne stoji iza pojedinaca koji se bave nezakonitim radnjama bilo kakve vrste. Svako ko ima bilo kakvu informaciju o nelegalnim aktivnostima u šumarstvu i u Javnom preduzeću, ima i mogućnost i da isto prijavi.
Pominjanje preduzeća kojima se prodaje roba mimo cijenovnika Javnog preduzeća, bez tačnih i konkretnih podataka, je ništa drugo nego izmišljotina. Naime, Javno preduzeće vrši prodaju šumskih drvnih sortimenata kupcima na osnovu zaključenih ugovora. Svi drvni sortimenti se prodaju po Cjenovniku na koji saglasnost daje Vlada Republike Srpske. Kao što smo u Saopštenju od juče naveli, cijene sortimenata su povećne polovinom prošle godine, za 10,00 KM/m3 (trupci četinara), te je krajem godine, donosen novi Cjenovnik šumskih drvnih sortimenata kojim su povećane cijene svih šds.
Godišnji prihod Javnog preduzeća iznosi oko 200 miliona konvertibilnih maraka, te kada se taj iznos pomnoži sa 15 godina, dolazimo do iznosa od tri milijarde KM, pa se pitamo da li zaista neko može povjerovati da je nanesena šteta u iznosu petnaestogodišnjeg prihoda Javnog preduzeća, te da isto niko nije mogao otkriti?!
Javno preduzeće ne može da dozvoli da pojedinci, radi prikupljanja jeftinih političkih poena, dovode u zabludu građane Republike Srpske na način da iznose netačne i neprovjerene informacije o njegovom radu.
Ukoliko postoji bilo kakva informacija ili analize o neregularnostima, oni koji ih posjeduju znaju kome treba da se obrate.
Javno preduzeće će, ukoliko se ovakva praksa nastavi, biti primorano da traži zaštitu pred nadležnim organima.
17.01.2022.
Povodom navoda koje je narodni poslanik Miladin Stanić iznio danas na pres konferenciji, a u vezi sa cijenama šumskih drvnih sortimenata, ističemo sljedeće: Javno preduzeće je inicijativu za povećanje cijena šumskih drvnih sortimenata uputilo Vladi Republike Srpske u funkciji Skupštine Javnog preduzeća, polovinom prošle godine, koja je i dijelom prihvaćena, na način da su povećane cijene trupaca četinara za 10,00 KM/m3 .
Takođe, Uprava Javnog preduzeća je početkom decembra 2021. godine, uputila još jednu inicijativu za povećanje cijena svih šumskih drvnih sortimenata i dostavili prijedlog novog Cjenovnika na koji je Vlada Republike Srpske dala saglasnost 30.12.2021. godine. Novim Cjenovnikom izvršeno je povećanje cijena svih šumskih drvnih sortimenata.
Iz prethodno navedenog, vidljivo je da su izjave gospodina Stanića netačne i neutemeljene.
Dana 23.11.2021. godine Ministarstvo poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Republike Srpske je sa JPŠ „Šume Republike Srpske“ a.d. Sokolac zaključilo ugovor o izvođenju radova na poslovima pošumljavanja površina u zoni slivnih područja rijeka Vrbas i Vrbanja. Planirani radovi se realizuju u okviru regionalnog projekta “Sava-Drina” koji je finansijski podržan sredstvima Svjetske banke. Nosilac projekta su „Vode Srpske“, od čega se dio sredstava usmjerava upravo za finansiranje radova na pošumljavanju ugroženih slivnih područja Republike Srpske, a sve sa ciljem sprečavanja nastanka bujica, poplava i erozija zemljišta.
Ugovorom br. BA-RS-SDIP-W-SSS-21-011 JPŠ „Šume Republike Srpske“ a.d. Sokolac se obavezalo da će u sezoni rada jesen 2021 god. i proljeće/jesen 2022 god. izvršiti pošumljavanje sadnjom sadnica, uz prethodnu pripremu zemljišta, u bujičnim područjima pritoka Vrbasa i Vrbanje na ukupnoj površini od 121,24 ha, za šta je planirano da se posadi oko 300.000 komada sadnica raznih vrsta drveća. Pored toga, u sklopu druge komponente, ugovorom br. BA-RS-SDIP-W-SSS-21-013 obavezalo se da osnuje energetske plantaže – plantaže topola na inundacionim područjima rijeka Save i Vrbasa na površini od 14,20 ha, za šta je planirano da se posadi oko 7.800 komada sadnica topole. Sveukupna vrijednost ugovorenih radova iznosi oko 1.300.000 KM.
S obzirom na teritorijalnu organizaciju JP-a planirani radovi na poslovima pošumljavanja obuhvatili su slijedeće objekte rada u okviru organizacionih dijelova:
Što se tiče radova na podizanju energetskih plantaža oni su u cjelosti planirani da se izvedu na području ŠG „Banja Luka“ Banja Luka, a konkretno u odjelu 83, odsjek 02 i 03, PJ „Gumjera Careva Gora“.
Ispred Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodorpivrede Republike Srpske ugovor su potpisali mr Zubić Goran, pomoćnik ministra za oblast šumasrstva i lovstva, i Mitrović Stefan direktor Jedinice za koordinaciju poljoprivrednih projekata pri MPŠiV RS, a ispred JPŠ „Šume Republike Srpske“ a.d. Sokolac v.d. direktor-a JP-a Gojković Slaven, te Stanić Velibor, dipl. inž. šum., direktor ŠG „Banja Luka“ Banja Luka, Sanel Radmanović v.d. direktor ŠG „Vrbanja“ Kotor Varoš i Dakić Jovo, dipl. inž. šum., direktor ŠG „Gorica“ Šipovo.
Imajući u vidu aktuelne procese koje se vode na globalnom nivou po pitanju borbe protiv klimatskih promjena realizacija ovog projekta naročito dobija na značaju. Ovim putem Uprava JP-a iskazuje naročitu zahvalnost resornom ministarstvu na zalaganju da putem ovog projekta afirmiše sektor šumarstva Republike Srpske i što je u tom kontekstu JPŠ „Šume Republike Srpske“ a.d. Sokolac prepoznalo kao pouzdanog partnera, a čemu će potvrda svakako biti kvalitetno izvršenje ugovorenih obaveza.
Nastavljajući sa započetim aktivnostima u vezi sa provođenjem odredbi Master plana pošumljavanja goleti i gazdovanja šumskim kulturama Republike Srpske, JPŠ „Šume Republike Srpske“ a.d. Sokolac, putem Sektora za proizvodnju, zajedno sa Ministarstvom poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Republike Srpske i Šumarskim fakultetom Univerziteta u Banjoj Luci, organizovao je seminar na temu Planirani asortiman šumskog sadnog materijala za pošumljavanje goleti po ŠG-ima i CzGK za naredni desetogodišnji period.
Imajući u vidu planirani broj učesnika i aktuelnu epidemiološku situaciju, a s obzirom na teritorijalnu organizaciju JP-a, seminar je održan dana 05.11.2021.godine, u učionici br. 1. na Šumarskom fakultetu u Banjoj Luci, i dana 15.11.2021. godine, u sali za sastanke Šumarske kuće „Ognjište“ na Jahorini.
Pored predstavnika Direkcije JP-a, šumskih gazdinstava, “Centar za sjemensko-rasadničku proizvodnju” Doboj, “Istraživačko-razvojni i projektni centar” Banja Luka, “Centar za gazdovanje kršom” Trebinje, seminaru su prisustvovali predstavnici Ministarstva za poljoprivredu, šumarstvo i vodoprivredu Republike Srpske, Šumarskog fakulteta Banja Luka i Šumarske inspekcije Republike Srpske.
Na seminaru su prezentovani rezultati iz projekta „Asortiman sadnog materijala za JPŠ „Šume Republike Srpske“ 2020-2050. godina“. Dobijene rezultate, pojedinačno po užim stručnim oblastma koje su obrađivane u sklopu projekta, predstavili su članovi istraživačkog tima sa Šumarskog fakulteta Univerziteta u Banjoj Luci koji su bili angažovani na njegovoj izradi.
Nezavisno od prezentovanja rezultata iz projekta na seminaru je predstavljen potencijal sjemensko-rasadničke proizvodnje CzSRP, kao i rizici i ograničenja u radu sa kojima se susreće u svom poslovanju.
Sva izlaganja prisutnim su prezentovana u neposrednom obraćanju izlagača (što je bilo propraćeno odgovarajućim prezentacijama u sačinjenim u Power point-u), a pojedinačno sastojala su se od slijedećih tema:
– Aktuelno stanje u proizvodnji sjemena i sadnog materijala i pošumljavanja u JPŠ „Šume Republlike Srpske“ a.d. Sokolac (mr Ljubica Lukač, tehnički direktor CSRP-a i Bojan Todić, dipl. inž. šumarstva, Rukovodilac jedinice „Sjemenarstvo“ u CSRP),
– Klasifikacija staništa u funkciji izbora sadnog materijala za pošumljavanje goleti (dr Vladimir Stupar, doc.),
– Asortiman sadnog materijala na nivou gazdinstava u JPŠ „Šume Repbulike Srpske“ a.d. Sokolac (prof. dr Milan Mataruga),
– Preporuke za gustine sadnje i način sadnje u JPŠ „Šume Republike Srpske“ a.d. Sokolac (dr Branislav Cvjetković, doc.) i
– Metodologija finansijske analize radova na pošumljavanju (dr Dragan Čomić, doc.).
Po okončanju izlaganja provedena je diskusija u dosta dinamičnoj i korektnoj atmosferi što je dodatno doprinijelo uspjehu održanog seminara. Od mnogobrojnih pitanja naročito su se izdvojila ona koja se odnose na realnost površina pod goletima sa kojima se operiše u Master planu, izvori finasiranja radova, kao i uspješnost predviđene dinamike za realizaciju imajući u vidu obimnost posla i raspoloživu radnu snagu. Takođe, značajnu pažnju prisutnih privukla je prezentacija načina obračuna troškova na podizanju novih šuma koja je dala sveobuhvatan odgovor na prisutne nejasnoće po pitanju iskazivanja troškova prilikom izvođenja radova na poslovima pripreme, pošumljavanja i njege šumskih zasada.
Predstavnicima šumskih gazdinstava uručen je radni materijal sa prijedlogom asortimana šumskog sadnog materijala koji je izradio Istraživački tim Šumarskog fakulteta sa obavezom da dostave svoje pisane sugestije sa prijedlogom eventualnih korekcija (uz adekvatna obrazloženja) koja će biti razmatrana kod konačnog prijedloga asortiman vrsta za pošumljavanje.
